Fimmtudagur 4. ágúst 2005

216. tbl. 9. árg.

Á sveitaball við fórum, og birgir vel við vorum
hvað um það?
Við innganginn stóð löggan og var með nöldur og pex.
Við komumst allir inn, en ég var handtekinn
og þeir leituðu’ að
víni en fundu bara súkkulaðihúðað kex.

– Þorsteinn Eggertsson, Prince Polo.

Ádögunum varð sá ánægjulegi og þráði atburður að Magnús Ólafsson söng inn á geisladisk hinn ljúfa söng um sjómanninn Steingrím Ragnar Gestsson, og stundum var uppnefndur Prince Polo og það bæði í dúr og moll. Magnús hafði sungið þetta lag fyrir um tveimur áratugum og þá með Sumargleðinni og lagið þá vitanlega fengið viðtekjur að verðleikum. Nú hefur þótt mál til komið að leyfa nýrri kynslóð að heyra af hinum þrekna og samanrekna Steingrími og ævintýrum hans. Ein breyting var þó gerð á laginu. Út var felldur sá kafli þegar Steingrímur furðaði sig á því að lögreglan væri sífellt að kalla sig „Prins“, þó hann væri margbúinn að segja þessum labbakútum að hann héti Steingrímur Ragnar Gestsson. Sérstaklega furðaði hann sig á því að lögreglan spyrði þá hvort hann hefði áhuga á pólitík.

Sennilega hafa menn óttast að ný kynslóð myndi ekki tengja Steingrím Ragnar Gestsson við þá Steingrím Hermannsson, Ólaf Ragnar Grímsson og Svavar Gestsson, sem voru valdamestu menn landsins þegar Prince Polo kom fyrst í land og lagði sig hart í að koma sér í partí, og kvennafar. Því miður eru þeir líka margir sem ekki muna eftir síðustu vinstristjórn á Íslandi – og þá ekki eftir neinni vinstri ríkisstjórn yfirleitt. Þó ekki sé ástæða til að óska fólki þess að það hugsi um reynsluna af vinstristjórnum kvölds og morgna, þá er alger vanþekking á eðli og afleiðingum slíkra stjórna vitanlega háskaleg. En það að tugþúsundir Íslendinga þekkja ekki vinstristjórn af reynslunni getur auðvitað að sínu leyti skýrt hvers vegna talsvert af ungu fólki nútímans heldur hreinlega að vinstriflokkar geti komið til álita sem burðarflokkur í ríkisstjórn. Staðreyndin er sú, að það er sláandi munur á því hvernig vinstristjórnir hafa reynst og svo því hvernig aðrar ríkisstjórnir hafa reynst. Og þá einnig á þeim sviðum þar sem vinstriflokkarnir þykjast vera öllum öðrum baráttuglaðari. Þegar síðast var vinstristjórn á Íslandi, stjórn Samfylkingarflokkanna og framsóknar, þá lækkaði til dæmis kaupmáttur bóta öryrkja. Síðan sú ríkisstjórn fór frá, hefur kaupmáttur bótanna hins vegar vaxið svo hratt að slíks finnast ekki dæmi. En fólk gæti prófað að spyrja næsta mann hvers kyns ríkisstjórn sé líkleg til að bæta kjör öryrkja. Ætli ekki yrði algengt svar að það væri vinstristjórn, eða „félagshyggjustjórn“ eins og nýjasta vinnuheitið mun vera. Í þessum málum ber trúin nefnilega reynsluna oft ofurliði. Velviljað fólk heldur áfram að kjósa þá sem jafnan skila verra búi en hinir, sannfært um að það séu vinstrimennirnir sem bæta kjörin.

Í fróðlegu og upprifjandi greinasafni sínu, Frá mínum bæjardyrum séð, segir Jakob F. Ásgeirsson rithöfundur meðal annars:

Í „Þjóðarsál“ Ríkisútvarpsins um daginn hringdi öryrki – ekki til þess að kvarta yfir sínum hlut eða krefjast meira úr sjóðum samfélagsins, nei, hann hringdi til þess að minna á reynsluna af þeim stjórnmálamönnum sem lofuðu á báðar hendur fyrir alþingiskosningarnar 1999. Hann sagðist muna vel kosningarnar 1978. Þá unnu vinstri menn stóran sigur. Fylgi Alþýðuflokksins jókst úr 9,1 % í 22 % og Alþýðubandalagsins úr 18,3 % í 22,9 %. Framsókn tapaði en engu að síður var mynduð vinstri stjórn með miklum loforðum. Hún entist ekki nema rúmt árið og þegar hún fór frá var skollin á óðaverðbólga og nær óviðráðanlegur efnahagsvandi blasti við. Ráðherrar lýstu eitruðu andrúmslofti innan ríkisstjórnarinnar og viðurkenndu að þeim hefði ekki tekist að koma sér saman um „nein þau meginatriði sem varða stjórn landsins“ eins og Benedikt Gröndal, þáverandi formaður Alþýðuflokksins, komst að orði. Þetta er sama fólkið og núna þykist geta gert allt fyrir alla, sagði öryrkinn í „Þjóðarsálinni“. Hann rifjaði upp erfiðleika almennings á verðbólguárunum sem í hönd fóru þegar fólk borgaði 30-40 % vexti af lánum sínum og margir misstu húsin sín (sbr. Sigtúns-hópinn). Hér er bent á kjarna máls. Um þetta hafa alþingiskosningar á Íslandi í raun snúist. Viljum við kalla yfir okkur verðbólgu og stöðnun, hærri skatta, hærri vexti, auknar skuldir? Viljum við búa við landsstjórn sem einkennist af þeirri tortryggni og óheilindum sem upplýst hefur verið að ríkti við myndun Samfylkingarinnar? Eða viljum við byggja á þeim grunni sem þegar hefur verið lagður og hefur fært okkur stöðugleika og yfir 30 % kaupmáttaraukningu? Hver trúir því að sú draumsýn sem birt er í appelsínugulum bæklingum Samfylkingarinnar geti orðið að veruleika? Hvílíkur óravegur frá reynslunni af þeim flokkum sem að Samfylkingunni standa og því draumaríki sem boðað er þar sem bótaþegar og aldraðir búa við allsnægtir og hagur allra nema ríku kallanna stórbatnar. Síðast þegar vinstri flokkar voru við völd varð almenningur fyrir stórkostlegri kjaraskerðingu og kaupmáttur bóta almannatrygginga lækkaði um 20 %.

Eins og nefnt hefur verið í Vefþjóðviljanum þá er þetta greinasafn Jakobs hið fróðlegasta og kennir þar mýmargra grasa. Frá mínum bæjardyrum séð er ein þeirra bóka sem fá má í nýrri bókaverslun Andríkis.