Föstudagur 12. júlí 2002

193. tbl. 6. árg.

Í gær bárust fréttir af enn einu áliti opinbers fyrirbæris er nefnist „kærunefnd jafnréttismála“. Að þessu sinni fundu nefndar menn út að Leikfélag Akureyrar hefði brotið landslög þegar félagið leyfði sér að ráða karlmann nokkurn sem leikhússtjóra en ekki kvenmann einn sem einnig sótti um starfið. Þetta álit nefndarinnar hefur vakið athygli og skemmtan víða þar sem formaður leikfélagsins, og væntanlega sú sem mestu réði um ráðninguna, er Valgerður Bjarnadóttir, framkvæmdastjóri „Jafnréttisstofu“! En þó skiljanlegt sé að það hlakki í mörgum þegar það álit kemur að framkvæmdastjóri Jafnréttisstofu hafi brotið jafnréttislög þá er það upp talið sem er fyndið við þetta mál.

Ætla má að fleiri og fleiri átti sig nú á því hvers konar vitleysa svokölluð jafnréttislöggjöf á Íslandi er orðin. Í tengslum við hana blómgast nú meira að segja talsverður iðnaður, „jafnréttisiðnaðurinn“, þar sem alls kyns – en þó einkum kvenkyns – sérfræðingar svo kallaðir eyða tíma sínum og peningum skattgreiðenda í baráttu við vindmyllur. Verra er þó að í nafni „jafnréttis“ er iðulega gengið á hlut fjölda fólks sem ekki hefur annað til saka unnið en að vera af kyni sem ekki passar inn í kenningar femínistanna sem lifa fyrir viðgang og meira að segja útþenslu jafnréttisiðnaðarins. Þá er ekki betra hversu gengið er nærri frelsi borgaranna með ógeðfelldum hætti í nafni þessa sama „jafnréttis“.

Nú heldur kannski einhver að Vefþjóðviljinn sé á móti jafnrétti. Svo er hins vegar alls ekki. Blaðið er eindregið þeirrar skoðunar að allir eigi að vera jafnir fyrir lögum; að ekki megi í lögum mismuna fólki með ómálefnalegum hætti. En atvinnu-jafnréttissinnar á Íslandi ganga mun lengra. Þeir telja sér fyllilega heimilt að skerða stórlega athafnafrelsi venjulegs fólks, ef það mætti verða til þess að þessir kverúlantar næðu fram ýtrustu kreddukenningum sínum. Ein aðalkrafa þessa liðs hljómar kannski nógu sjálfsögð og eðlileg við fyrstu heyrn: „Atvinnurekendur mega sko ekki mismuna starfsmönnum sínum!“ En bíðum nú við. Af hverju má venjulegt fólk ekki gera upp á milli þess fólks sem það kynnist á lífsleiðinni? Af hverju má maður ekki gera mismunandi samninga við fólk, ef engri nauðung er beitt? Hvaðan kemur öðrum mönnum heimild til að banna það? Er þessu liði algerlega sama um athafnafrelsi og samningafrelsi náunga síns?

Og af hverju má atvinnurekandi ekki ráða því hvaða umsækjanda um starf hann velur? Rétt eins og menn mega ráða því hjá hvaða fyrirtæki þeir sækja um störf. Ef einhver maður ætlar að ráða sér starfsmann, hvaða rétt hefur hið opinbera til að skipta sér af því? Hvaða rétt hefur hið opinbera til að leggja manninum lífsreglur um það hvernig starfsmann hann velur sér? Af hverju á þessi maður að þurfa að rökstyðja það fyrir opinberum nefndum af hverju hann réði einn en ekki annan? Ef hann ræður ekki „hæfasta“ manninn, er það þá ekki hans eigið tjón? Og hver veit hver er hæfastur? Menn geta haft mikil próf en verið óhæfir til allra venjulegra verka. Menn geta náð afbragðs árangri á prófum án þess að skilja upp eða niður í þeirri fræðigrein sem þeir stunda. Menn geta haft mikla reynslu en verið ómögulegir í samstarfi við annað fólk. Sumir hafa enga reynslu en eru fljótir að setja sig inn í hlutina. Og svo mætti endalaust telja. Það eru í raun engir tveir starfsmenn „jafn hæfir“ enda eru ekki til neinir tveir eins menn. Og jafnvel þó svo væri, þá hlýtur það að vera einkamál frjálsra manna við hverja þeir semja og við hverja ekki. Hvenær ætla allir nútímalegu „jafnréttissinnarnir“ að átta sig á því, að þeim kemur nákvæmlega ekkert við hver ræður hvern til starfa eða hvaða laun hver og einn semur um.

Undanfarin misseri hefur jafnréttisiðnaðurinn terroriserað bæði einkafyrirtæki og opinberar stofnanir, víða með þeim árangri að forstöðumenn þora varla að ráða karlmenn til starfa. Við það bætist að sumir telja sér bera að reyna að vega upp kynjahlutföll fyrri áratuga með því að kappkosta að ráða konur til lausra starfa. Hefur það að sjálfsögðu þær afleiðingar að ungir karlmenn, sem ekkert hafa til saka unnið annað en að vera ungir karlmenn, eru látnir gjalda þess að konur af kynslóð mæðra þeirra og amma völdu sér yfirleitt annan starfsvettvang en dæmigerðar ungar konur gera nú á tímum. Auk þess hefur ný tegund „kvenhræðslu“ skotið upp kollinum á ólíklegustu stöðum og gamalgróin fyrirtæki eru nú iðulega staðin að víðtækri sýndarmennsku í „jafnréttismálum“. Má þar sem dæmi nefna nýlegan og ofsafenginn áhuga Morgunblaðsins á „jafnréttismálum“ en þar rata jafnvel furðufréttir um að þennan eða hinn daginn hafi aðeins konur sinnt tilteknu starfi hjá einhverju fyrirtæki, á baksíðu blaðsins. Leiðararnir eru svo sérkapítuli en þangað eiga furðulegustu femínistakreddur nú greiða leið, án þess nokkur virðist þora að taka í taumana.

En kannski verður hið nýja álit „kærunefndar jafnréttismála“ til þess að fleiri átta sig á dellunni í þessu öllu. Kannski átta nú fleiri sig á því, að staðreyndin er sú að þegar vinnuveitandi ræður einn umsækjanda, og þar með „gengur fram hjá“ öðrum, sem einhverjum öðrum finnst hæfari, þá er það eingöngu vegna þess að vinnuveitandinn er bara ekki sammála þessum álitsgjöfum úti í bæ. Eða hvað? Dettur kannski einhverjum í hug að Valgerður Bjarnadóttir, framkvæmdastjóri Jafnréttisstofu og fyrrverandi bæjarfulltrúi Kvennaframboðsins á Akureyri, hafi hafnað kæranda málsins, bara af því að kærandinn er kona?

Nei, væntanlega dettur engum nema „kærunefnd jafnréttismála“ það í hug. En ef einhver annar hefði verið formaður Leikfélagsins þá hefðu eflaust ýmsir haldið það. Ályktanir hefðu borist þar sem álitinu væri fagnað og Morgunblaðið hefði bætt enn einum þreytandi rétttrúnaðarleiðaranum í safnið.