Laugardagur 18. nóvember 2006

322. tbl. 10. árg.

K jósendur 21. aldarinnar hljóta að gera þá kröfu til stjórnmálaflokka að listar þeirra endurspegli þjóðina með skýrari hætti en nú virðist líta út fyrir, annað er gróf tímaskekkja.“ Með þessum orðum lauk Steinunn Stefánsdóttir leiðara sínum í Fréttablaðinu á þriðjudag eftir að niðurstöður lágu fyrir í flestum stærstu prófkjörum þessarar prófkjörsvertíðar. Steinunn dró ekki úr óánægju sinni í leiðaranum – og þó, líklega er vissara að fullyrða ekkert um hversu óánægð Steinunn er – og fann mjög að kjósendum í prófkjörum fyrir að tryggja ekki meiri breidd á framboðslistum.

Og hvernig skyldi Steinunn nú skilgreina breidd framboðslista? Ætli hún telji listann breiðan ef hann endurspeglar flestar þær skoðanir sem finna má innan viðkomandi flokks? Nei, ekki minntist Steinunn á að skoðanir skiptu nokkru máli við val frambjóðenda á lista. Ætli það skipti þá máli að velja á listann eftir því hversu líklegir frambjóðendurnir eru til afreka? Ætli það skipti sem sagt máli hvort frambjóðendurnir hafa einhvern tímann gert eitthvað sem gefur vísbendingu um að þeir muni verða að gagni á Alþingi? Nei, þetta er ekki meðal þess sem Steinunn telur að líta eigi til við val á frambjóðendum. Ætli það séu þá einhverjir aðrir mannkostir sem Steinunni finnst að eigi að ráða? Hvað með hjartalag, heiðarleika eða jafnvel heilsufar? Nei, slíkir þættir virðast ekki skipta máli. Illgjarn og lyginn ofdrykkjumaður virðist ekki vera verri kostur en stálheiðarlegt góðmenn, heilbrigt á líkama og sál.

Staðreyndin er nefnilega sú að Steinunni Stefánsdóttur þykir, ef marka má leiðarann, nánast aðeins eitt varða nokkru við val á framboðslista, og það er – já, einmitt – kyn frambjóðandans. „Kynjahlutfall á framboðslistum stjórnmálaflokkanna er grafalvarlegt mál,“ segir Steinunn. Hún gefur lítið fyrir ýmis önnur sjónarmið sem hún þó viðurkennir að kjósendur horfi til. Og hún viðurkennir líka að þessir kjósendur séu bæði konur og karlar, og kynjasamsetning þeirra sé tiltölulega jöfn. En það skiptir engu þótt konur jafnt sem karlar sýni ítrekað í prófkjörum að sumt skiptir meira máli en kynferði frambjóðandans. Steinunn telur þrátt fyrir að kjósendur sýni þennan vilja sinn aftur og aftur að „[k]jósendur 21. aldarinnar“ geri kröfur um eitthvað allt annað, eins og tilvitnuð orð hér að framan sýna. Af þessu verður ekki hjá því komist að draga þá ályktun að það eru ekki kjósendur 21. aldarinnar sem kosið hafa í prófkjörunum sem farið hafa fram á síðustu vikum. Þeir sem kusu eru einhverjir allt aðrir kjósendur. Þetta eru líklega 20. aldar kjósendur sem skynja ekki kall tímans.

Eða jafnvel að þetta séu einhverjar 19. aldar afturgöngur sem átta sig ekki á því að krafa kjósenda 21. aldarinnar er að kosið verði einungis eftir kynferði. Þeir átta sig ekki á því þessir uppvakningar að í prófkjörum ber að raða þannig á listann að efst skal vera kvenlegasta konan, þá karlmannlegasti karlinn, í þriðja sæti næstkvenlegasta konan, og svo koll af kolli allt niður í kvenlegasta karlinn. Og þar sem þetta er hin nútímalega leið eru þessi gamaldags lýðræðislegu prófkjör óþörf. Hér eftir fer best á því að raða á listann eftir faglegum mælingum á magni estrógens og testósteróns hjá frambjóðendum.