Þriðjudagur 13. janúar 2004

13. tbl. 8. árg.

Þ

Trúir því einhver að fjölmiðlar breytist ekkert úr þessu?

að er eitt að hafa skömm á hlutunum og annað að vilja banna þá. Eða það ætti að minnsta kosti að vera þannig. Það er áhugaverð spurning hvort maðurinn muni nokkurn tímann vaxa upp úr því að freistast til að banna öðrum hluti sem varða hann ekki að öðru leyti en því að honum finnst vont að hugsa til þess að þeir fari fram.

Þeir sem gæla við hugmyndir um að takmarka með lögum hversu stór, mörg og víðlesin blöð einstakra útgefenda eru hafa fallið í þessa freistni. Það er eitt að vilja ekki lesa dagblað og annað að vilja banna útgáfu þess eða öðrum að lesa það. Þeir sem vilja banna mönnum að vera umsvifamiklir útgefendur eru í raun ekki að biðja um annað en að blöð verði rifin af lesendum og lokað fyrir viðtæki manna. Neytendur eiga að hafa síðasta orðið um hvaða fjölmiðlar lifa og hverjir ekki. Vandamál íslenskra fjölmiðlanotenda til þessa hefur verið að stjórnmálamenn hafa ákveðið að stórum hluta hvaða fjölmiðla neytendur kaupa því landsmenn eru neyddir til áskriftar að Ríkisútvarpinu. Er það í alvöru sem menn halda því fram að færa þurfi aukið áhrifavald um það hvaða fjölmiðlar starfa hér frá neytendum til pólitíkusa?

Fjölmiðlafyrirtæki eru eins og önnur fyrirtæki og um þá eiga ekki að gilda aðrar reglur. Alls kyns fyrirtæki eru rekin í heiminum og mörg þeirra koma ýmsu fólki til góða. Lyfjagerð þróar lyf við sjúkdómi, bóndi sem ræktar korn, bakari  sem bakar úr því og fjölmiðill sem lýsir atburðarás fótboltaleiks eru allt fyrirtæki, stór eða smá, sem framfleyta eigendum sínum með því að mæta eftirspurn annars fólks. Um þetta er ekki mikið meira að segja.

Það er líka merkilegt að þessar hugmyndir komi fram núna. Allir einkareknu fjölmiðlar landsins, að Morgunblaðinu slepptu, hafa skipt um eigendur eða orðið gjaldþrota á undanförnum áratug. Flestir hafa í raun bæði orðið gjaldþrota og skipt um eigendur. Á þessum áratug hafa flest heimili og vinnustaðir ekki aðeins byrjað að taka á móti útsendingum sjónvarpsstöðva um allan heim heldur geta menn nú fleiri nálgast meiri upplýsingar en áður eru dæmi um með því að tengjast Netinu. Halda menn að nú sé umbrotunum lokið; enginn muni fari af stað með nýtt blað, nýja útvarpsstöð, nýjan vef, enginn gefast upp á útgáfubaslinu og enginn fá hugmynd að nýjum miðli? Héðan í frá verði algjör kyrrstaða?

Þeir Sjálfstæðismenn sem gefa lagasetningu gegn eignarhaldi einstakra manna á fjölmiðlum eða öðrum fyrirtækjum undir fótinn þessa dagana mættu líka velta því fyrir sér hvaða fordæmi þeir eru að skapa. Er rétt að sleppa þessum púka lausum þótt menn séu ekki ánægðir með stöðu mála á þessu augnabliki? Hvernig liði Sjálfstæðismönnum ef menntamálaráðherrann sem væri að skipa nefnd til að setja bönd á útgefendur héti Mörður Árnason eða Kolbrún Halldórsdóttir?