Föstudagur 21. mars 1997

80. tbl. 1. árg.

Þorsteinn Pálsson, dómsmálaráðherra, hefur lagt fram…
frumvarp um ný lögræðislög. Krafa hefur staðið á Þorsteini frá ,,fagfólki í félagsmálaiðnaðinum og þingmönnum félagshyggjuflokkanna um að sjálfræðisaldur verði hækkaður úr 16 árum í 18. Með sjálfræði fá ungmenni rétt til að ákveða dvalarstað sinn, ráða sig í vinnu og ráðstafa sjálfsaflafé sínu. Óljós rök hafa verið færð fyrir hækkun sjálfræðisaldursins en helst verið bent á að taka þurfi á málum nokkurra ógæfusamra ungmenna. Það hafa forsjárhyggjusinnarnir viljað gera með því að svipta alla á aldrinum 16 til 18 ára sjálfræði en það munu vera um 11 þúsund manns. Þessi ,,lausn á vanda nokkurra unglinga kom upphaflega frá nefnd á vegum borgarstjóra. Það er auðvitað sérstök ástæða til að hrósa Þorsteini Pálssyni fyrir að láta ekki undan þessari kröfu. Það er ekki á hverjum degi sem stjórnmálamenn láta skynsemina ráða meiru um afstöðu sína en jarmið í þrýstihópunum.

Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, borgarstjóri,…
flutti forvitnilega ræðu á Evrópuþingi Rauða krossins og Rauða hálfmánans á mánudaginn var. Dagur-Tíminn birti kafla úr ræðunni á miðvikudaginn. Í ræðunni sagði hún m.a.: ,,Í hinu sjálfvirka velferðarsamfélagi þar sem atvinnufólk á launum frá hinu opinbera sinnir þeim sem eru ósjálfbjarga á einhvern hátt, virðist mörgum að hluttekning sé á undanhaldi, að firring og kæruleysið um örlög náungans séu vaxandi. Að maður velferðarsamfélagsins láti sig æ minna máli skipta þó að náungi hans eigi bágt af því honum finnst að einhver annar hljóti að sinna honum, m.ö.o. að velferðin geri menn síngjarna, firrta, að þeim komi færra fólk við, að þeim þyki vænt um færri.

Og Ingibjörg lét ekki þar við sitja í gagnrýni…
sinni á velferðarkerfið heldur bætti við: ,,Velferðarsamfélagið veitir öryggi, það er þessi augljósi meginkostur, en dylst hugsanlega einnig í því hætta?…Lífsháskinn er orðinn fjarlægur og óraunverulegur, og þá er hætt við gæði þess að vera öruggur og búa við öryggi verði einskisverð, missi merkingu sína og mikilvægi. Þetta getur haft tvenns konar afleiðingar. Annars vegar minnkar samlíðunin með öðru fólki og hæfileikinn til að setja sig í spor þeirra sem búa við neyð heima fyrir eða í öðrum löndum. Hins vegar getur það virkað sem spennandi leikur að hætta örygginu, að taka áhættuna og spilla því til að sjá hvað gerist. Sumir þykjast sjá merki þessa hættulega leiks í fari ungs fólks, vilja túlka hinn þarflausa og hættulega leik að fíkniefnum sem leit að þessari áhættu í vöntun á annarri betri, að þessari glímu við lífið sem e.t.v. ein getur gert það þess vert að lifa. Það er óhætt að mæla það lestri þessarar ræðu Ingibjargar enda er hún að mörgu leyti greinargóð lýsing á þeim siðferðilega vanda sem velferðarkerfi hins opinbera leiðir af sér og fáir íslenskir stjórnmálamenn hafa haft kjark í sér til að nefna. Við birtum fleiri kafla úr ræðunni við tækifæri.

Brunabótarfélag Íslands er sérkennilegt fyrirbæri…
og eignarhald með undarlegum hætti. Einar Oddur Kristjánsson hefur lagt fram frumvarp á Alþingi um að félaginu verði slitið og ,,eigendum skilað því fé sem þeir þar eiga. Sturla Böðvarsson, þingmaður, kom hins vegar í sjónvarpsfréttir og sagði að nú þegar Brunabótarfélagið hefði selt hlut sinn í VÍS sköpuðust möguleikar fyrir sveitarfélögin, sem ráða lögum og lofum í félaginu, til að láta til sín taka á fjármálamarkaðinum og væri það hið besta mál. Hvað er svona gott við að einhverjir pólitíkusar og skriffinnar hjá sveitarfélögunum fari að valsa um fjármálamarkaðinn með 3,6 milljarða króna? Er ekki nóg komið af glötuðum útlánum opinberra aðila? Væri ekki nær að sveitarfélögin, t.d. Stykkishólmur, notuðu það fé sem þau fengju við slit félagsins til að greiða skuldir sem þau hafa flest safnað af kappi undanfarin ár?