Vefþjóðviljinn 89. tbl. 20. árg.
Eina leiðin til að losna við ótakmarkað röfl um hverjir kaupa þau
fyrirtæki, ekki síst banka, sem ríkið hefur á undanförnum árum sölsað
undir sig, er að dreifa hlutabréfunum til almennings. Davíð Þorláksson
skrifar um þessa leið í Viðskiptablaðið:
Eignarhald ríkisins á fyrirtækjum skapar óþarfa áhættu fyrir
skattgreiðendur og skekkir samkeppnisstöðu, neytendum til tjóns.
Rekstrarábyrgð er gríðarlega langt frá endanlegum eigendum sem þýðir að
fyrirtækin eru líklegri til að vera verr rekin, skila minni skatttekjum,
lægra framlagi til þjóð arframleiðslu, lægri gjaldeyristekjum og skapa
færri störf. Þrátt fyrir allt þetta virðist vera lítil stemning fyrir
einkavæðingu, bæði meðal almennings og á þingi. Þá er uppi hávær og
eðlileg krafa um að sala fari fram með opnum og gagnsæjum hætti og að
jafnræðis sé gætt, eftir Borgunarklúðrið.Því vaknar sú spurning hvort ekki sé eðlilegast að skrá bankana í
kauphöllina og ráðstafa hlutabréfum ríkisbankanna beint til þjóðarinnar.
Hver og einn Íslendingur gæti þá ákveðið hvort hann vilji eiga bréfin
áfram og hirða af þeim arð eða selja þau í gegnum kauphöllina, jafnvel
til að greiða niður skuldir. Stór hluti, eða allt að 100 milljarðar,
gæti skilað sér fyrr eða síðar í ríkissjóð í formi fjármagnstekjuskatts
við sölu hlutabréfanna. Sé tekið mið af bókfærðu eigin fé
fjármálafyrirtækjanna má reikna með að virði hlutabréfa ríkisins væri um
2,5 milljónir á hvert heimili að meðaltali. Sú fjárhæð gæti verið enn
hærri ef fleiri ríkisfyrirtækjum væri ráðstafað með sama hætti. Hvaða
heimili væri ekki til í nokkrar milljónir í beinhörðum rafrænum
hlutabréfum?
Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra hefur þegar nefnt að fara megi
þessa leið með 5 – 10% hlut í bönkunum.