Mánudagur 19. janúar 2004

19. tbl. 8. árg.

Meðalmenn og síðri gegna mörgu mikilvægu hlutverki í tilverunni. Mörg þeirra eru vanþökkuð og þá ekki síst vegna þess að ýmsum sést yfir að í raun eru þau unnin upp á hvern dag. Meðal þess sem þessi ágæti og fjölmenni hópur gerir, er að gefa ýmsum öðrum færi á að sjást í talsvert betra ljósi en efni standa kannski til. Fæstir eru metnir af einum saman verðleikum sínum, án samanburðar við það sem aðrir geta og gera. Það er ekki sérlega gott að hlaupa hundrað metrana á hálfri mínútu og verður ekki fyrr en menn fá samanburðinn við einhverja sem eru mínútu. Ef fólk kynntist ekki ruddanum, og hefði hann svo oft í huga, fengju venjulegir menn aldrei stig út á sjálfsagða kurteisi. Það er vegna durtsins sem ekki tekur eftir neinu nema sjálfum sér sem aðrir geta fellt fólk í stafi með því einu að svipast um eftir smáatriðum til að hafa orð á og láta mikið með. Ef ekki væru þeir sem eru langt undir meðaltali, þá fengju þeir, sem eru í raun svona svolítið yfir meðaltali, ekki í huga neins þann stimpil að vera himinhátt yfir því.

Þetta er ekki aðeins síendurtekinn og kannski fremur sjaldaneftirtekinn sannleikur í daglegu lífi. Í stjórnmálalífinu verður oft eitthvað til að leiða hugann að þessum tendens. Nýr ráðherra tók við embætti síðasta dag liðins árs. Hinir og þessir hafa gefið því skóna að ráðherrann nýi sé framtíðarforystumaður í flokki sínum og nú er varla tekið við hann viðtal án þess að töluverðu rými sé varið undir þá kenningu. Nú má vel vera að hinn nýi ráðherra muni valda starfi sínu vel og breyta mörgu til betri vegar í þeim málaflokkum sem ráðherrann fer með. Um það liggur í sjálfu sér ekkert fyrir, þó Vefþjóðviljinn sé reyndar fremur bjartsýnn á það, eins og blaðið hefur áður lýst. Vefþjóðviljinn telur að þessi nýi ráðherra sé í raun talsvert yfir meðallagi, hafi eitt og annað við sig sem marga skortir og geti orðið kærkomin tilbreyting frá hversdagslegri mönnum. En það ætti að vera óþarfi að villast á slíku og svo raunverulegum forystuhæfileikum. Það er allt annað mál. Um forystuhæfileikana liggur jafnvel enn minna fyrir en aðra eiginleika. Ráðherrann nýi hefur setið á þingi í eitt kjörtímabil og lítið sem ekkert starfað að stjórnmálum þess utan. Hefur lítið gert af því að höggva á hnúta, marka stefnu eða fylkja um sig fólki. En í pólitíska lífinu sem einkalífi fólks, þá er það ekki alltaf eitthvað sem máli skiptir sem fær fólk til að taka þær ákvarðanir sem máli skipta. Ráðherrann nýi kemur vel fyrir í fjölmiðlum og er auk þess ekki að halda kynferði sínu á loft opinberlega og hvaða eiginleiki er betra veiðitæki en sá sem maður hefur vit á að vera ekki alltaf að hafa orð á sjálfur?

Af hverju ætli menn bíti það skyndilega í sig að ráðherrann nýi, þessi sem hefur setið eitt kjörtímabil á þingi, sé framtíðarforystumaður, en ekki til dæmis samráðherra úr sama kjördæmi, litlu eldri, er nú á þrettánda ári á þingi og hafði áður starfað árum saman innan stjórnmálaflokks þeirra beggja? Það er ekki gott að segja. Kannski er þetta allt byggt á raunveruleikanum sem er jafn og samur hvort sem vefrit úti í bæ kemur auga á hann eða ekki. Auðvitað má vera að hér sé kominn sá forystumaður sem margir flokksfélagar ráðherrans munu hafa verið farnir að óttast að framtíðin byði einfaldlega ekki upp þá. En kannski er þetta óskhyggja og þá kannski meðal annars vegna þessa ótta flokksmanna ráðherrans, en máttur óskhyggjunnar verður seint ofmetinn, sérstaklega við þær aðstæður. Því fleiri meðalmönnum og varla það sem fólk kynnist, því hættara er því við að grípa fegið við þegar einhver kemur sem er kannski bara rétt yfir því og gera hann í huga sínum að óvenjulegu mikilmenni. Geta þá ráðið úrslitum atriði sem eru í raun svona og svona þegar grannt er skoðað. Trikkið er bara það, að séu menn nægilega þreyttir á meðalmennunum, þá skoða þeir ekki grannt.