Helgarsprokið 8. júní 2014

Vefþjóðviljinn 159. tbl. 18. árg.

Eins og fjármálaráðherra bendir á þurfa menn að gera sér grein fyrir því að ekki er hægt að sjá allt fyrir við afnám haftanna.
Eins og fjármálaráðherra bendir á þurfa menn að gera sér grein fyrir því að ekki er hægt að sjá allt fyrir við afnám haftanna.

Því var haldið fram hér í gær að hinn almenni maður hefði ekki mikinn áhuga eða áhyggjur af gjaldeyrishöftunum. Hinn frjálsi markaður gleður hann með svo mörgu að það yfirskyggi höftin og annað klessuverk ríkisvaldsins.

Þess vegna mun það líklega mæta litlum skilningi ef afnám haftanna leiðir tímabundið til lakari lífskjara vegna falls krónunnar. Menn gera sér almennt ekki grein fyrir hinum hægvirka eitri sem höftin eru.

Viðskiptablað vikunnar ræddi haftamálin við Bjarna Benediktsson fjármálaráðherra. Þar bendir Bjarni einmitt á að menn muni aldrei geta reiknað sig með vissu að stöðunni eftir afnám haftanna og því muni þurfa talsvert hugrekki til að afnema þau.

Það er ekki hægt að reikna sig til hinnar endanlegu niðurstöðu í gjaldeyrishaftamálinu og leiða fram lausn á grundvelli útreikninganna einna og sér heldur verður útkoman alltaf háð einhverri óvissu. Við getum spáð fyrir um það hvernig hlutirnir muni þróast þegar höftin eru afnumin. Við erum með greiðslujafnaðarspá, við erum með upplýsingar um gjaldeyrisjöfnuð. Við vitum hvaða skuldbindingar Íslendingar hafa undirgengist í erlendum gjaldeyri og við vitum hversu margir erlendir ferðamenn koma hingað og svo framvegis. En nákvæmlega hvernig einstaka þættir eða kraftar munu hegða sér þegar höft eru afnumin er alltaf háð ákveðinni óvissu. Þess vegna er ég sammála því að það muni þurfa pólitískan kjark til að stíga þessi skref þegar að því kemur.

Það er nauðsynlegt að fram fari lágmarks umræða um þessa óvissu ásamt þeim skaða sem höftin valda til að afnám haftanna njóta sæmilegs stuðnings.

Annað sem verður að gæta að er að allir sitji við sama borð þegar höftin eru afnumin.

Fyrir mér hefur alltaf skipt svo miklu máli í umræðu um höftin að jafnræðis sé gætt. Að menn geri sér grein fyrir að höftin eru á öllum Íslendingum. Jafnvel þótt slitabúin séu mjög stór hluti vandans þá geta þau ekki gert kröfu um að njóta forgangs við lausn málsins. Þau eru einungis jafn rétthá og ég og þú og öll fyrirtæki í landinu, lífeyrissjóðir og aðrir.